De nieuwe C.1.2.-variant wordt in Zuid-Afrika nauw in het oog gehouden. Geen enkele variant staat namelijk verder van het originele Wuhan-virus. ‘Maar daarom is er nog geen groot gevaar’, zegt biostatisticus Tom Wenseleers (KU Leuven). Waar ligt de oorsprong van deze nieuwe variant? “Momenteel gaat men ervan uit dat deze C.1.2.-variant in Zuid-Afrika is ontstaan, al blijft dat in de praktijk natuurlijk heel moeilijk vast te stellen. Het zou best kunnen dat deze variant in een ander Afrikaans land zijn oorsprong vindt, maar dat daar geen of weinig genoomanalyse gebeurd. Wat we dus zien in de database, is dat de eerste genomen in de loop van mei in Zuid-Afrika geregistreerd zijn.” Is er een potentieel gevaar? “Dat is altijd een beetje onduidelijk in zo’n vroeg stadium, maar momenteel is er niet echt een reden om aan te nemen dat er een groot gevaar in deze nieuwe variant schuilt. Ik heb de cijfers net geanalyseerd. Sinds de intrede in mei is er in Zuid-Afrika een lichte, trage stijging merkbaar, maar ik zie geen significant groeivoordeel ten opzichte van de deltavariant. Eerder lijkt de variant in het nadeel. Waarom trekt deze variant dan de aandacht? “Dat komt door de grote evolutionaire divergentie die de variant vertoont. C.1.2. staat van alle varianten het verst van het originele Wuhan-virus en dat is eigenlijk genoeg om deze ontwikkeling in het oog te houden. Zoiets kan de kans verhogen op een minder goede herkenning door het immuunsysteem, een zogenaamde immune escape. “In de praktijk lijkt die kans echter gering. Er is trouwens nog geen enkele variant die er in slaagt om ons immuunsysteem grondig te omzeilen, de vaccins blijven zeer effectief in het voorkomen van hospitalisaties. Ik zou dus niet te veel aandacht schenken aan deze nieuwe variant.” De komende maanden blijven dus sowieso een strijd tegen de deltavariant? “Dat lijkt me duidelijk. De meest recente epidemiologische modellen zijn op dat vlak niet zo heel erg optimistisch. Dramatische situaties zoals in Amerika zullen we vermijden door onze vaccinatiegraad. Maar indien onze contactpatronen vergelijkbaar zijn met september vorig jaar – wat het geval lijkt – dan komt er een significante golf aan hospitalisaties op ons af. Die zal zich vooral voordoen onder de niet-gevaccineerden. “Dat is meteen ook het frustrerende, ook voor het beleid: deze golf is perfect afwendbaar als iedereen zich nog snel laat vaccineren. Er zullen bovendien grote regionale verschillen zijn. De vaccinatiegraad in Brussel is niet beter dan die in Florida. “De winsten die nog geboekt worden, zijn helaas minimaal. In Frankrijk is het vaccinatiepaspoort dan wel een heel omstreden maatregel, sinds de aankondiging in juli heeft dat land wel het Verenigd Koninkrijk voorbijgestoken. Wallonië en Brussel zijn blijven aanmodderen.” Zal zo’n vierde golf de solidariteit met niet-gevaccineerden definitief breken? “Ik reken alleszins niet meer op ingrijpende maatregelen, zoals mondmaskers in de thuissituatie of tele-onderwijs. Om de nevenkost daarvan te dragen, zal het draagvlak verdwijnen. We kunnen niet onbeperkt met maatregelen blijven leven. Ergens is het ook een begrijpelijke reactie dat mensen zullen zeggen: het is je eigen schuld als je als niet-gevaccineerde in het ziekenhuis belandt.”